I. CHỌN ĐẤT TRỒNG

      Rễ cây bưởi ít phát triển, tập trung ở tầng canh tác, rất mẫn cảm với những thay đổi thất thường của ẩm độ đất và dễ nhiễm nấm gây bệnh sống trong đất  nên cần đất thoáng, nhẹ, tơi xốp nhiều oxy, độ màu mỡ khá, giữ được độ ẩm ổn định, lên liếp thoát nước tốt, tầng canh tác dày trên 0,5 m, pH thích hợp là 5,5-6,5. Nên chọn đất thịt, đất phù sa là tốt nhất .

II.  GIỐNG VÀ KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG

1. Giống bưởi

Bưởi có nhiếu loại giống, một số giống đang được trồng hiện nay .

- Bưởi Lá Cam: Là giống đặc sản của huyện Vĩnh Cửu, rất thích hợp với điều kiện khí hậu, đất đai ven sông tỉnh Đồng Nai, dễ trồng, dễ chăm sóc, có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng, lá nhỏ như lá cam, trái có dạng quả lê, vỏ mỏng, trọng lượng trung bình (0,8 kg – 1,2kg/trái), vị ngọt chua, tép bưởi vàng nhạt, nhiều nước.

- Bưởi Da Xanh: Là giống bưởi phù họp với khí hậu, đất đai tỉnh Đồng Nai, có dáng trái to nặng kí, tép bưởi màu hồng đỏ, bó chặt và dễ tách khỏi vách múi, nước khá, vị ngọt, không chua, mùi thơm, thích hợp nhiều loại đất nên chất lượng trái ở các vùng trồng hiện nay của tỉnh gần như nhau nếu được đầu tư chăm sóc thâm canh.

- Bưởi Ổi: Là giống bưởi đặc sản của huyện Vĩnh Cửu, được người tiêu dùng rất ưa chuộng, trái nhỏ (trung bình 0,7 – 1,0 kg/trái), vỏ mỏng, ít nước, vị ngọt.

- Bưởi Đường Nuốm (Đường Da Láng):  Là giống bưởi có trái to (1,0kg – 1,5kg/trái), vỏ dày, có nuốm cao, vị ngọt, có nhiều nước, số lượng trái trên cây thường ít hơn giống bưởi đường lá cam, được người tiêu dùng rất ưa chuộng, giá trị kinh tế cao, tuy nhiên hiện nay không còn nhiều do giống dễ nhiễm bệnh xì mủ và bệnh loét.

2. Kỹ thuật nhân giống

- Chọn cây để nhân giống:

Cây được chọn nhân giống phải là cây đã cho trái tối thiểu 3 mùa, có năng suất cao, có chất lượng ổn định, có trọng lượng trái từ 1.0 đến 1.5 kg, cây phải sạch bệnh, đặc biệt không nhiễm các bệnh: Greening, Tristeza và không có các triệu chứng bưởi đực hay thoái hóa.

 Cây phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng được cơ quan chức năng hoặc nhân dân địa phương công nhận là cây đủ tiêu chuẩn nhân giống. 

- Cách chọn cành để chiết:

Phải chú ý đến các điểm chính như sau:

+ Chọn cành hướng ra phía ngoài tán, có vị trí cách mặt đất trở lên.

+ Cành chiết có đường kính từ 1.5 cm đến 2.5 cm.

+ Cành chiết tuyệt đối không sâu bệnh.

+ Cành chiết đủ dài để tạo ra cây chiết tối thiểu là 0.7 m.

- Cách chiết:

Chọn thời điểm chiết là cành chiết dễ bọc vỏ nhất, thường khi vào mùa mưa (tháng 6).

Cách chiết: Dùng dao khoanh hai đường thật gọn, khoảng cách giữa hai đường bằng 3/2 đường kính cành chiết, sau khi khoanh từ 3 - 5 ngày ta tiến hành bó bằng túi PE. Đất dùng để bỏ là đất thịt nhẹ có trộn với 5 kg vôi bột + 200kg phân hữu cơ đã ủ đúng quy trình. Sau 3 tháng kiểm tra có rễ vàng đảm bảo thì cắt cành.

III. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị đất trồng

Đào hố trước khi trồng 2 - 4 tuần, hố có kích thước 0,6m x 0,6m x 0,6m; bón mỗi hố tối thiểu từ 20 – 30kg phân chuồng hoai (hoặc 5 – 10kg phân hữu cơ vi sinh), 0,3 kg super lân và 1kg vôi; trộn đều với lớp đất mặt cho đầy hố, vun mô cao từ 10 – 30 cm so với mặt đất cũ tùy theo vùng đất cao hay thấp.

Cây bưởi dễ nhiễm bệnh xì mủ nên cần phải lên liếp để thoát nước tốt trong mùa mưa bão.

1. Thời vụ trồng

Vùng Đông Nam Bộ nên bắt đầu trồng đầu mùa mưa để tiết kiệm công tưới, thường từ tháng 5 – 6 dương lịch là tốt nhất.

1. Cách trồng

Khi trồng đặt cây xuống giữa hố nâng cho bầu cây nhô cao khoảng 10 – 20cm so với mặt đất xung quanh. Dùng dao cắt đáy bầu sau đó rạch theo chiều dọc của bầu để kéo bao ni lon lên và lấp đất lại ngang mặt bầu, tưới nước, cắm cọc chống đỡ cây. Khi xuống giống nên tỉa bớt lá, đặt cây thẳng khi có nhiều cành bên, đặt hơi nghiêng khi có ít cành bên, cắm cọc cột dây để gió khỏi làm lung lay, nén đất cho chặt, nếu trời nắng hạn cần tủ gốc và tưới dặm.

1. 4. Bón phân

4.1 Thời điểm bón

Phân đạm thường được chia ra làm 3 giai đoạn bón: Trước khi cây ra hoa, trong khi trái phát triển và sau khi thu hoạch. Nếu trong vườn bưởi có lắp đặt hệ thống tưới hòa phân qua đường ống thì trong mỗi giai đoạn có thể chia nhỏ lượng phân đạm làm 3 lần bón, mỗi lần cách nhau từ 7 – 10 ngày.

Cần bón đạm trước vụ ra hoa rộ nhằm dự trữ sẵn đạm khi hoa bắt đầu nở và đầu thời kỳ phát triển trái khi có nhu cầu đạm lớn. Nhu cầu kali thường lớn nhất vào cuối giai đoạn phát triển trái.

4.2 Số lượng phân bón hàng năm

Tùy theo đất đai, giống, tình hình sinh trưởng của cây mà quyết định số lượng phân bón cho thích hợp. Về cơ bản các loại phân đạm, lân, kali cần cung cấp cho cây đầy đủ, bên cạnh đó phân hữu cơ và các nguyên tố vi lượng cũng cần được bón bổ sung để đạt được năng suất cao.

4.2.1 Thời kỳ kiến thiết cơ bản

Thời kỳ kiến thiết cơ bản (cây từ 1 – 4 năm tuổi) cần bón cân đối lượng N, P, K để giúp cây phát triển cành lá, nếu trong thời kỳ này có hoa nên tỉa bỏ. Nên chia nhỏ lượng phân làm nhiều lần (trung bình 4 lần/năm).

Bảng 1: Lượng phân khoáng bón thúc cho cây bưởi thời kỳ kiến thiết cơ bản (g/gốc/năm):

4.2.2 Thời kỳ kinh doanh

Bón phân hóa học

Từ năm thứ 5 trở đi cần gia tăng phân kali vì cây bưởi cần nhiều K nếu muốn quả ngọt và chắc. Bón phân nuôi trái theo tỷ lệ N, P, K ở thời kỳ này là 12: 12: 17. Tùy theo đặc tính đất, độ lớn của cây và sản lượng mà gia giảm. Ví dụ 1 công thức phân bón hỗn hợp cho vườn bưởi Lá Cam năm thứ 8. Lượng phân cần bón mỗi loại 1 ha = 238 gốc như sau: NPK 16-16-8: 476kg, NPK 20-20-15: 952kg, KCL: 357kg, DAP: 476kg, Urea: 238kg, phân chuồng hoai: 24 tấn.; chia làm 4 giai đoạn chính:

- Sau thu hoạch: Bón 1kg Urê + 2kg DAP + 0,5kg KCl +  phân chuồng 50kg/gốc

- Thúc ra bông: Bón phân chuồng 50 kg + 2 kg NPK 16-16-8/gốc

- Bón nuôi trái 2 lần: Sau đậu trái 1 tháng và 3 tháng: Bón 2kg/lần NPK 20-20-15/gốc. Trước khi chín 1 tháng bón 0,5 -1kg KCL/gốc.

- Trên vùng đất cao nên sử dụng kali dạng K₂SO₄ tốt hơn KCl (chú ý bón <=1 kg/gốc). Trong mỗi giai đoạn chính, chúng ta có thể chia nhỏ lượng phân bón làm 4 lần (mỗi lần cách nhau từ 10 hoặc 1 tháng) giúp cây hấp thu lượng phân tối đa.

Phân hữu cơ các loại

Mỗi năm ở thời kỳ kiến thiết cơ bản nên bón từ 20 – 50kg, kinh doanh 80 – 100kg phân chuồng hoai mục/gốc/năm (hoặc 10 – 30 kg; 30 – 50 kg/gốc/năm phân hữu cơ vi sinh).

Tro

Ở một số nơi bà con sử dụng ít phân kali và thay thế bằng cách bón tro. Tuy nhiên tùy theo tro củi hay tro trấu mà hàm lượng K₂O cao hay thấp (thường chỉ chứa từ 4 – 10% K₂O trong tro) nên phải bón hàng giạ tro/gốc/năm.

Bón vôi

Phần lớn đất trồng bưởi chưa có pH thích hợp, nên nếu pH thấp cần bổ sung thêm vôi, tùy mức độ pH mỗi năm nên bón cho mỗi gốc từ 1 – 4kg vôi bột, vườn kinh doanh bón 1.000 kg/ha, chọn vôi có hàm lượng CaO và MgO cao.

Phân vi lượng

Cũng có thể  dùng các dạng sulfat như: ZnSO₄, MgSO₄ pha ở nồng độ từ 0,3 – 0,5% kết hợp với vôi tôi để giảm bớt cháy lá do SO^4—  gây ra.

Bảng 2: Kinh nghiệm bón phân cho cây bưởi dựa trên sản lượng của một số nhà vườn:

1. Tưới nước

Mùa nắng nên thường xuyên tưới nước, vào mùa mưa do cần phải có mương cống để tiêu nước vào các tháng mưa nhiều, tránh ngập úng kéo dài cây có thể chết. Thiết kế hệ thống tưới béc phun tán để hạn chế sâu hại.

1. Tỉa cành tạo tán

6.1 Tạo tán

Tạo cây có hình dạng tim mở tự nhiên sẽ cho năng suất cao và ổn định lâu dài.

6.2 Tỉa cành

Hàng năm sau khi thu hoạch cần loại bỏ những đoạn cành đã mang quả (thường rất ngắn khoảng 10 -15cm), cành bị sâu bệnh, cành ốm yếu, cành nằm bên trong tán không có khả năng mang quả, các cành đan chéo nhau, đồng thời cần loại bỏ những cành vượt trong thời kỳ cây đang mang quả nhằm hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng với quả.

1. Các bước cơ bản điều khiển ra hoa

Các bước cơ bản:

B1: Sau thu hoạch, bón phân nuôi đợt tượt mới.

B2: Sau 3 tháng thúc phân làm già lá tạo mầm hoa, phun bổ sung phân bón lá theo chỉ dẫn của các sản phẩm khuyến cáo.

B3: Thúc phân ra bông, phun bổ sung phân bón lá chuyên dùng.

Ví dụ: Tham khảo 01 công thức xử lí ra bông thu hoạch Tết Nguyên đán